ورژن ۴ یونی سواپ چیست؟
یونی سواپ ورژن 4 یک بهروزرسانی بزرگ در صرافی یونی سواپ هست که قراره با معرفی ویژگیهای جدید و بهبودیافته، انقلابی در بخش دیفای (DeFi) ایجاد کنه. ورژن ۴ یونی سواپ (Uniswap V4) ، به عنوان چهارمین بهروزرسانی بزرگ این پروتکل، با هدف کاهش هزینههای گس ، شفافیت و سهولت بیشتر و سفارشیسازی بیشتر استخرهای نقدینگی طراحی شده و همینطور از مدل بازساز خودکار (AMM) استفاده میکنه. توکن بومی ورژن چهار یونی سواپ هم مثل ورژن های قبلی UNI هست.در ادامه به یونی سواپ ورژن ۴ بیشتر میپردازیم.
معرفی یونی سواپ ورژن4
پلتفرم یونی سواپ در تاریخ ۲ نوامبر ۲۰۱۸ راهاندازی شد. در کمتر از ۴ سال، یونی سواپ به بزرگترین و بهترین صرافی غیرمتمرکز تبدیل شد. بعد از سه نسخه ای که این پلتفرم معرفی کرده در ژوئن ۲۰۲۳، پیشنویس کد نسخه یونی سواپ V4 رو منتشر کرد که امکانات جدید و بزرگی رو برای پروتکل صرافی غیرمتمرکز (DEX) پیشنهاد میکرد. ویژگیهای جدید شامل:
- هوکها (Hooks) که امکان سفارشیسازی استخرهای نقدینگی رو فراهم میکنن،
- طراحی Singleton که نقدینگی بین استخرها رو کارآمدتر میکنه،
- و بازگشت جفتهای معاملاتی با اتریوم (ETH) به صورت بومی.
مزایا و معایب ورژن چهار یونی سواپ
| مزایا | معایب |
| سفارش سازی بیشتر | امکان دریافت بخشی از کارمزدهای برداشت توسط یونی سواپ |
| کارایی بهتر | لایسنس محدودکننده که استفاده از کد منبع یونی سواپ رو محدود میکنه |
| کاهش هزینه های گس | |
| استراتژی معاملاتی پیشرفته |
تفاوت های بین سه نسخه یونی سواپ
در اینجا به بررسی سه نسخه اول یونی سواپ میپردازیم:
یونی سواپ V1:
یونی سواپ V1، اولین نسخه این پروتکل، در نوامبر ۲۰۱۸ راهاندازی شد تا تبادل توکنها رو به صورت غیرمتمرکز و خودکار بر روی بلاک چین اتریوم تسهیل کنه. این نوآوری، دنیای مالی غیرمتمرکز (DeFi) رو متحول کرد و مدل بازار ساز خودکار (AMM) رو برای مبادلات توکنها معرفی کرد.
یونی سواپ V2:
نسخه بعدی uniswap در مه ۲۰۲۰ عرضه شد و چندین نوآوری رو به پروتکل اضافه کرد. V2 بهبودهایی در تأمین نقدینگی ارائه داد، که منجر به کاهش ضررهای موقتی و افزایش انعطافپذیری برای معاملهگران و تأمینکنندگان نقدینگی شد. این نسخه به طور قابل توجهی انعطافپذیری پروتکل رو افزایش داد و امکان انجام معاملات گستردهتری رو فراهم کرد.
یونی سواپ V3:
یونی سواپ V3، نسخهای که پروتکل فعلی بر اساس اون کار میکنه، در مه ۲۰۲۱ راهاندازی شد و چندین ویژگی نوآورانه رو معرفی کرد. این نسخه به تأمینکنندگان نقدینگی این امکان رو میده که منابع خودشون رو بر روی بازههای قیمتی خاص متمرکز کنن، به جای اینکه در تمام بازه قیمتی توزیع بشن. این ویژگی به نام “نقدینگی متمرکز” شناخته میشه و باعث میشه تأمینکنندگان بازده بهتری از سرمایهگذاری خودشون داشته باشن.
بررسی ویژگی اصلی ورژن چهار یونی سواپ
در این قسمت ویژگی های اصلی یونی سواپ ورژن 4 رو بررسی میکنیم:
قلابها (Hooks)
یونی سواپ چهارم با معرفی هوکها (Hooks)، به توسعهدهندهها این امکان رو میده که استخرهای نقدینگی رو با اتصال قراردادهای هوشمند به اونها سفارشیسازی کنن. این ویژگی سطح بالایی از سفارشیسازی رو ارائه میده که در نسخههای قبلی یونیسواپ وجود نداشت.
برای مثال، با استفاده از هوکها میشه انواع مختلف سفارشها مثل سفارشهای محدود (Limit Orders) رو فعال کرد. علاوه بر این، هوکها میتونن برای ایجاد اوراکلهای سفارشی یا اضافه کردن عملکردهای خاص بازارساز (Market Maker) استفاده بشن.
قرارداد سینگلتون (Singleton Contract)
با استفاده از قرارداد Singleton یا همون مدیر استخر در یونی سواپ ورژن ۴، هر استخر نقدینگی، دیگه نیازی به قرارداد جداگانه نداره. این یعنی توسعهدهندهها دیگه مجبور نیستن برای هر استخر جدید، قرارداد جدیدی مستقر کنن و باعث ایجاد هزینههای کمتر برای توسعهدهندهها و کاربران نهایی میشه.
برای کاربران، این تغییر یه مزیت بزرگ داره: دیگه نیازی نیست قبل از استفاده از یه استخر، قرارداد جدیدی رو تأیید کنن. این یعنی فرآیند سریعتر و راحتتر میشه.علاوه بر این، در یونیسواپ V3، یه معامله ممکن بود نیاز به تبادل بین چندین استخر مختلف داشته باشه که باعث افزایش هزینههای گس میشد. اما حالا، به لطف قرارداد Singleton، تمام این تبادلات در همون قرارداد واحد انجام میشه.
مدیریت استخرها در ورژن چهارم یونی سواپ
در حالی که در یونیسواپ V3 هر استخر نقدینگی قرارداد جداگانهای داشت، در یونی سواپ ورژن 4 تمام استخرهای دیفای در یک قرارداد واحد قرار میگیرن. این تغییر باعث میشه که ایجاد یک استخر جدید تا ۹۹٪ ارزونتر بشه.
در ادامه براتون از سایت dappradar براتون قسمتی از مطلب مدیریت واحد استخرها در یونی سواپ ورژن 4 رو به همراه ترجمه آوردیم:
Crucial is the role of the Poo Manager, a piece of software that maintains and maps all different pools. Pool Manager then also performs the swaps, and updates the pools. All operations will go through the Pool Manager. The Pool Manager is also referred to as the Singleton Contract. Instead of moving assets in and out of different pools to perform a swap, this contract only moves net balances. This makes the entire system highly efficient, saving users a lot more gas fees in Uniswap V4.
نقش کلیدی در اینجا مربوط به مدیر استخر (Pool Manager) هست؛ یک نرمافزار که تمام استخرهای مختلف رو مدیریت و نقشهبرداری میکنه. مدیر استخر همچنین وظیفه انجام معاملات (Swaps) و بهروزرسانی استخرها رو بر عهده داره. به عبارت دیگه، تمام عملیات از طریق مدیر استخر انجام میشه.مدیر استخر که به عنوان قرارداد Singleton هم شناخته میشه، به جای انتقال داراییها به داخل و خارج از استخرهای مختلف برای انجام یک معامله، فقط تراز خالص (Net Balances) رو جابهجا میکنه. این روش باعث میشه کل سیستم بسیار کارآمدتر بشه و کاربران در یونی سواپ V4 هزینههای گس کمتری پرداخت کنن.این نوآوری نه تنها هزینهها رو کاهش میده، بلکه سرعت و کارایی کل پلتفرم رو هم به شکل قابل توجهی افزایش میده.
حساب فلش در یونی سواپ 4
یکی از ویژگیهای نوآورانه ورژن ۴ یونی سواپ (Uniswap V4)، حسابداری سریع (Flash Accounting) هست. این سیستم به کاربران اجازه میده چندین عملیات مثل معامله (Swap) و اضافه کردن نقدینگی رو به شکل زنجیرهای و پشت سر هم انجام بدن.
حسابداری سریع به این صورت کار میکنه که تراز خالص توکنهای ورودی و خروجی رو ردیابی میکنه و در نهایت قرارداد بررسی میکنه که تمام بدهیها توسط کاربر تسویه شده باشن. این یعنی همه عملیات فقط در صورتی انجام میشن که کاربر هم هزینه گس و هم توکنهای لازم رو داشته باشه.
اگر این شرایط فراهم نباشه، سیستم تراکنش رو لغو میکنه.هدف یونیسواپ از این قابلیت اینه که هزینههای گس رو کاهش بده و کارایی پلتفرم رو به شکل قابل توجهی افزایش بده.
اتکای یونی سواپ4 به اوراکلهای داخلی
یونی سواپ چهارم، دیگه به اوراکلهای خارجی وابسته نیست. با استفاده از هوکها، اوراکلها مستقیماً در پلتفرم پیادهسازی میشن. برای مثال، اوراکل قیمت کوتاهشده (Truncated Price Oracle) که یکی از هوکهای اختیاری V4 هست، تأثیر معاملات بزرگ روی قیمت رو کاهش میده.
این ویژگی باعث میشه استخرها در برابر تکنیکهای دستکاری اوراکل مقاومتر بشن و امنیت بیشتری برای دیفای فراهم کنن.به طور کلی، اوراکل قیمت یک منبع اطلاعاتی غیرمتمرکز و قابل اعتماد از قیمتهای کریپتو روی بلاکچین ارائه میده. ویژگی کوتاهسازی (Truncation) کمک میکنه که تأثیر معاملات بزرگ، چه صادقانه و چه غیرصادقانه، روی قیمتها در طول زمان کمتر بشه.
بازگشت اتر به یونی سواپ
اصلاح معماری، قراردادهای هوک و سازوکار نگهداری حساب برای ورژن چهار یونی سواپ نتیجه مهمی داشتن که این نتیجه برگشت جفت ارزهای معاملاتی ETH هست.
در ورژن دوم یونی سواپ، این جفت ها در بازه ای کوتاه وجود داشتن و به خاطر هزینه های بالا حذف شده و با WETH (رپد اتریوم) جایگزین شدن. به همین ترتیب معامله مستقیم این جفت ها بدون اینکه به تبدیلشون به WETH نیاز باشه با کارمزد خیلی کمتر ممکن میشه. جفت های مبتنی بر WETH هنوز قرار دارن.
تعامل بیشتر با سایر پروتکلها
ویژگی هوکها در کنار نگهداری حساب فلش در ورژن4 یونی سواپ، تعامل بیشتر با بقیه ی پروتکل های اتریوم رو ممکن کرده. این دو با هم تعاملات پیچیده میان پروتکلهای مختلف دیفای و حتی بازیهای P2E رو آسونتر میکنن. به این ترتیب رشد قابل توجه نقدینگی در این پلتفرم بعید نیست و این باعث میشه که قیمت ارز دیجیتال یونی سواپ UNI هم بیشتر شه.
تنوع سطوح کارمزد در استخرها
یکی دیگه از ویژگی های یونی سواپ چهارم برای توسعه دهنده ها، امکان تعیین طیف متنوعی از سطوح کارمزده. این باعث میشه انعطاف پذیری زیادتری برای استراتژی های معاملاتی و معامله انواع داراییها همراه داشته باشه.
همینطور هر استخر میتونه سطوح کارمزد خودش رو هم تعیین کنه. این ویژگی باعث میشه پتانسیل کسب درآمد زیادتری برای تامین کنندگان نقدینگی وجود داشته باشه.
رویکرد جامعهمحورتر یونی سواپ ورژن ۴
یکی دیگه از ویژگی های ورژن ۴ یونی سواپ (Uniswap V4)، رویکرد جامعه محورتر این پلتفرمه. برای این کار قسمتهایی از کد یونی سواپ 4 باز گذاشته میشه تا توسعه کنندگلن زیادتری رو بتونه جذب کنه. تشویق هایی هم برای توسعه دهندگان وجود داره که مشارکتشون بیشتر شه و همچنین این ویژگی باعث میشه تقاضا برای توکن UNI هم بیشتر شه.
ویژگی TWAMM در یونی سواپ ورژن ۴
در گذشته، یونیسواپ فقط اجازه میداد معاملات به صورت لحظهای انجام بشن، اما با معرفی یونی سواپ ورژن 4، قابلیت جدیدی به نام بازارساز میانگین وزنی زمانی (TWAMM) اضافه شده. این ویژگی به کاربران اجازه میده که دستوری تنظیم کنن تا مثلاً هر ۲ ساعت، به مدت ۲۴ ساعت، ۱۰۰ دلار اتریوم (ETH) خریداری کنه.
این روش باعث میشه که تأثیر کمتری روی قیمت توکنها داشته باشه و معاملهگران قیمتهای بهتری دریافت کنن.علاوه بر این، یونی سواپ چهارم همیشه سفارشهای TWAMM رو قبل از هر معامله دیگه یا تراکنشهای نقدینگی (LP) پردازش میکنه. این کار از کاربران در برابر رباتهای فرانترانینگ یا همون MEVها محافظت میکنه.این قابلیت جدید، تجربه دیفای رو به صرافیهای متمرکز نزدیکتر میکنه و در عین حال امنیت و کارایی بیشتری برای کاربران فراهم میکنه.
محصولات UniSwap V4
- بازارساز میانگین وزنی زمانی یا TWAMM
- کارمزدهای فعال بر اساس نوسانها
- سپرده گذاری نقدینگی خارج از محدوده در پروتکلهای وام دهی
- سفارشهای محدود آنچین(unchin)
- اوراکلهای آنچین سفارشی شده
- توزیع دوبارهی سودهای ارزش قابل استخراج ماینر در بین تامین کننده های نقدینگی
- ترکیب خودکار کارمزدهای تامین کننده های نقدینگی و ارسال دوبارهی اونا به پوزیشن های LPها(تامین کننده های نقدینگی)
تاریخ انتشار Uniswap V4
یونی سواپ، اوایل 2024 اعلام کرد که زمان بندی انتشار نسخه 4 یونی سواپ به هارد فورک Dencun اتریوم بستگی داره. اجرای هارد فورک در مارس با موفقیت انجام شد و ورژن 4 یونی سواپ در 15 نوامبر 2024 منتشر شد.
نتیجه گیری
در این مقاله توضیح دادم ورژن ۴ یونی سواپ چیست؟ و ویژگی های اون رو مرور کردیم،بازار صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) یک فضای دائماً در حال تحول هست و پروتکلها و پلتفرمهای جدیدی به طور منظم وارد این عرصه میشن. هر کدوم از نسخههای قبلی یونی سواپ، با ارتقاهای جدید، عملکرد و کارایی رو بهبود بخشیدن.طراحی یونی سواپ ورژن ۴ با تغییرات اساسی همراهه که هدفش ایجاد امکانات بیپایان در DEXها هست.
هرچند این طراحی باز به توسعهدهندهها امکان آزمایشهای تقریباً نامحدودی رو میده، ممکنه پیچیدگیهای قابل توجهی در تجربه کاربری ایجاد کنه. کاربران باید با دقت مطالعه کنن که یک استخر نقدینگی چطور کار میکنه و بفهمن هر هوک چه نقشی داره، قبل از اینکه وارد استخر بشن.با این حال، مزایای بالقوه ورژن ۴ یونی سواپ (Uniswap V4) قابل توجه هست.
سوالات متداول
ویژگی هایی مثل قرارداد سینگلتون، هوک ها، اتر بومی، روش جدید حسابداری و مکانیسم حاکمیتی جدید.
این ورژن متن باز نیست و همینطور مشکلاتی مثل حملات Reentrancy هم از مسائلیه که ممکنه پیش بیاد و در این ورژن وجود داره.
یونی سواپ ورژن 4 یک بهروزرسانی بزرگ در صرافی یونی سواپ هست که قراره با معرفی ویژگیهای جدید و بهبودیافته، انقلابی در بخش دیفای (DeFi) ایجاد کنه. ورژن ۴ یونی سواپ (Uniswap V4) ، به عنوان چهارمین بهروزرسانی بزرگ این پروتکل، با هدف کاهش هزینههای گس ، شفافیت و سهولت بیشتر و سفارشیسازی بیشتر استخرهای نقدینگی طراحی شده و همینطور از مدل بازساز خودکار (AMM) استفاده میکنه.
